Sve što ste želeli da znate o bubnjevima

Bubanj je muzički instrument iz porodice perkusionističkih (udaračkih) instrumenata, stručno klasifikovan kao membranofon. Bubnjevi se sastoje od barem jedne membrane, koja se naziva membrana ili glava bubnja, koja je razvučena preko školjke i dovoljno zategnuta da proizvede zvuk usled udara palicom ili dlanom ruke. Bubanj spada u najstarije muzičke instrumente, a prema nekim istraživanjima, prve varijante ovog instrumenta pojavile su se još pre 6000 godina. Bubanj kao instrument je kroz istoriju evoluirao, ali je princip upotrebe ostao isti.

Današnji kompleti bubnjeva su jedan od najvažnijih i među najtežim instrumentima u popularnoj muzici. Bubnjevi su instrument koji zahteva rad sva četiri ekstremiteta simultano, što učenje i sviranje kompleta bubnjeva čini veoma specifičnim sa fizičkog i posebno psihičkog aspekta.
Sama konstrukcija bubnjeva je različita. Oni se mogu izrađivati od različitih materijala, kao sto su drvo, metal, razne plastične mase, poput fiberglasa, ali primat u proizvodnji zauzima drvo. Svaki set bubnjeva osim baterije (osnove bubnja) sadrži i set činela koje takođe imaju veoma dugu tradiciju. Činele se proizvode preko 2000 godina.

Bubnjarski set

Komplet  bubnjeva se sastoji iz više elemenata. Skup više vrsta raznih bubnjeva, činela, i dodatnog bubnjarskog hardvera čine komplet, odnosno set. Prečnik i dubina bubnjeva se označavaju u inčima (1″ = 2.54 cm).

Doboš (eng. snare drum) je glavni bubanj u kompletu. To je i bubanj koji se najvise svira. Zajedno sa bas bubnjem i raznim činelama daje osnovni ritam. Uglavnom se proizvodi od drveta i metala. Može biti raznih veličina (prečnika) i dubina ( prečnika 10″, 12″, 13″, 14″,15″, dubine 3¼”, 4″, 5½”, 6½” 7″, 8″). Standardna veličina doboša je 14″ x 5½”.

Bas bubanj (eng. bass drum) je najveći bubanj u kompletu. Daje ritmu prijatne niske frekvencije i čvrstu ritmičku podlogu. Izrađuje se od drveta i svira se nogom. Njegove veličine su: 16″, 18″, 20″, 22″, 24″, 26″ u prečniku, i dubine  14″, 16″, 17″, 18″. Standardna veličina bas bubnja je 20″ x 16″ i 22″ x 16″.

Timpani (eng. tom toms) služe za obogaćivanje ritmova prelazima (brejkovima). Timpani su veoma važan deo bubnjarskog kompleta, pogotovo se ističu na bubnjarskim solo deonicama. Takodje služe za povezivanje muzičkih fraza. Proizvode se od drveta i mogu se naći u veličinama od 6″, 8″, 10″, 12″, 13″, 14″, 15″, 16″ a dubine su različite u odnosu na prečnik i zavise od proizvođača. Postoji mnogo raznih varijanti timpana, a standardne veličine timpana koji se najčesće koriste su: 10″ x 8″, 10″ x 9″, 12″ x 8″, 12″ x 10″ , 13″ x 10″, 13″ x 11″.

Indijaner (eng. flor tom) je takođe timpan, ali većih dimenzija od gore navedenih. Razlikuje se od običnih timana u tome što indijaner stoji na svojim nožicama (uglavnom pored bas bubnja) i za njegovo postavljanje nisu potrebni razni stalci. Karakteristike su iste kao za timpane (eng. tom toms). Najčešće se može naći u sledećim promerima: 14″ x 14″, 15″ x 15″, 16″ x 16″, 18″ x 16″. Standardna velicina je 16″ x 16″ i 18″ x 16″, mada se u današnje vreme prave i manji indijaneri veličina 14″ x 14″ i 14″ x 16″.

U sastav bubnjeva spadaju i razni elementi kao što su bongosi, rototomovi, oktobani, tam-tamovi itd. Ovi elementi se ređe koriste, te se ne mogu smatrati klasičnom bubnjarskom postavom. Zajednička uloga ovih elemenata je da upotpune (ukrase) ritam u zavisnosti od stila muzike koji se svira.

Najpoznatiji proizvođači modernih kompleta bubnjeva su: Yamaha, Sonor, Tama, Premier, Pearl, Mapex, DDrum…

Činele

Činele su udarački instrumenti koji pout bubnja imaju veoma dugu istoriju. Proizvodnja činela je počela jos pre oko 2000 godina. Kinezi i Turci su najstariji proizvođači ovog instrumenta, a činele iz ovih zemalja su i danas veoma cenjene u muzičkom svetu. Same činele su veoma specifican instrument i upotrebljavaju se u tazličitim muzickim deonicama, same ili u kombinaciji sa drugim udaračkim instrumentima. Mnogim bubnjarima su činele omiljeni deo bubnja i nepresušna tema za diskusiju.

Glavna uloga činela je da daju visoke frekvencije i samim tim upotpune ritam. Ono što je zajednicko svim činelama jeste upravo njihova anatomija. Svaka činela se sastoji od zvona i tela (izuzev nekih modela poput flat ride koja nema zvono. Najčesće su kružnog oblika, ali postoje i modeli koji su šestougaoni, osmougaoni itd. Velicine činela se takođe izražavaju u inčima.

U samoj proizvodnji činela ima mnogo tajni, posebno u njihovim legurama (sastavima samih materijala) od kojih se prave. Naime, mnogi proizvođači činela u najvecoj tajnosti vešto kriju svoje formule legura, jer je sama legura najbitnija za njihov zvuk. Takođe, i samo oblikovanje osnovnog materijala je veoma bitan proces u samoj proizvodnji i dosta utiče na sam zvuk činela. Proizvodnja činela se sastoji iz više etapa, počevši od dobijanja legure, zatim njenog livenja, kovanja (oblikovanje), brušenja, poliranja itd. Sa razvijanjem ljudske civilizacije, razvijala se tehnika pravljenja činela, ali i dan danas mnogi proizvođaci koriste tradicionalne tehnike za njihovo pravljenje, što podrazumeva kompletnu ručnu izradu, kao i pre više stotina godina. Veliki broj proizvođača koristi i kompletno automatizovanu proizvodnju na veoma preciznim mašinama kojim upravlju kompjuteri, ali najčešće se kombinuju tradicionalni i moderni način izrade.

Kontra-činela (eng. hi-hat) je glavna činela u bubnjarskom kompletu. Sastoji se od jednog para činela koje su okrenute jedna prema drugoj. Inače, ovaj instrument se najkasnije razvio. Svira se rukom i nogom (nogom se uz pomoć pedale otvara i zatvara). Kreativnom upotrebom predstavlja veoma specifičan instrument u sastavu bubnjeva. Osnovna uloga kontra-činele je daje visoke frenkvencije ritmu. Može se svirati sa otvaranjem i zatvaranjem. Uglavnom je osnovni “brojač” ritma. Kontra-činele se najčešće mogu naći u promerima od 10″, 12″, 13″, 14″, 15″, a standardna dimenzija je 14″.

Rajd činela (eng. ride cymbal) je većih dimenzija i ima istu ulogu kao i kontra-činela, s tim sto se rajd činela ne može svirati nogom. Uglavnom se koristi radi promene “atmosfere” u ritmu. Često se svira i zvono rajd cinele ( eng. bell). Ponekada rajd cinela dobija ulogu kreš činele radi dobijanja karakterističnog zvuka. Postoje i modeli rajd činele bez zvona, takozvani “flat ride”. Dimenzije su: 18″, 19″, 20″, 21″, 22″, 24″. Standardna veličina je 20″.

Kreš cinela (eng. crash cymbal) služi za akcentovanje u ritmu. Kao i sve činele, razlikuje se u dimenzijama i modelima. Dimenzije kreš cinela su 13″, 14″, 15″, 16″, 17″, 18″, 19″, 20″. Standardna velicina je 16″.

Spleš cinela (eng. splash cymbal) je najmanja činela u setu. Namenjena je za dobijanje kratkih akcenata i ulepšavanje ritma. Dimenzije su 6″, 7″, 8″, 9″, 10″, 11″, 12″. Standardna velicina je 10″.

Čajna (china cymbal) se upotrebljava slično kao i kreš činela. Samo ime govori gde je nastala, a karakterišu je specifičan oblik i karakterističan zvuk. Najčešće se proizvodi u promerima od 14″, 15″, 16″, 17″, 18″, 19″, 20″, 21″, 22″, 24″, a standardna veličina je 18″.

Kravlje zvovo (eng. cow bell) je specifičan instrument u sastavu bubnjeva. Ima istu ulogu kao i kontra-činela i rajd činela. Proizvodi karakterističan zvuk i najrasprostranjeniji je u latinoameričkoj muzici. Veličina zvona se meri po njegovoj dubini, a one su sledece: 4″, 4½”, 5″, 5½”, 6″, 6½”, 8″ Razlikuje se po modelima i nameni.

Razne vrste materijala (legura) se upotrebljavaju u proizvodnji činela. Njihov sastav i odnos elemenata od kojih su sastavljene utiču na kvalitet zvuka i dugotrajnost činele. Legure koje se najčeše koriste u proizvodnji činela su:

CuSn20 – 80% bakra, 20% kalaja (B20)
CuSn12 – 88% bakra, 12% kalaja (B12)
CuSn8 – 92% bakra, 8% kalaja (B8)
CuZnMgAl – 69% bakra, 15% cinka, 15% magnezijuma, 1% aluminijuma (FX9)
CuNi12 – 88% bakra, 12% nikla (NS12)
CuZn63 – 63% bakra, 37% cinka (MS63)

Najpoznatiji proizvođači činela su: Paiste, Zildijan, Meinl, Sabian, Anatolijan…